Transfery międzynarodowe małoletnich piłkarzy.
Piłkarski świat podlega regulacjom, które ustanawiają organy uznane za prawomocne czyli mogące je ustanawiać, tj.: FIFA, UEFA oraz lokalne (w Polsce: PZPN). Do tego dochodzi prawo powszechne obowiązujące w danym kraju.
Regulacją, której podlegają młodzi piłkarze w zakresie transferów międzynarodowych są przepisy FIFA.
FIFA ustanowiła bardzo restrykcyjne przepisy dotyczące zmiany przynależności klubowej młodocianych zawodników żeby przeciwdziałać nadużyciom, które zdarzały się w przeszłości.
Obecnie proces transferowania małoletniego zawodnika jest bardzo skomplikowany i bardzo żmudny a procedury administracyjne trwają bardzo długo (minimum 2 miesiące od złożenia wniosku o transfer). Mówię tutaj tylko i wyłącznie o transferach międzynarodowych.
Co mówią przepisy FIFA na temat transferów małoletnich zawodników?
Międzynarodowe transfery zawodników są możliwe jedynie gdy zawodnik osiągnął wiek 18 lat.
Istnieją jednak 3 podstawowe wyjątki od tej zasady (ponieważ zawsze są jakieś wyjątki szczególne J):
- Rodzice zawodnika przeprowadzają się do Państwa, w którym znajduje się nowy klub z powodów innych niż związane z piłką nożną;
- Transfer odbywa się na terytorium Unii Europejskiej i zawodnik jest w wieku 16-18 lat. W tym wypadku klub musi spełnić szereg warunków, m.in. klub powinien zapewnić zawodnikowi edukację a także adekwatne wyszkolenie piłkarskie oraz szkolenie według najwyższych standardów obowiązujących w danym kraju – to tak w skrócie.
- Zawodnik mieszka nie dalej niż 50 km od granicy państwa i klub federacji drugiego państwa, do którego chce zostać zarejestrowany położony jest również w odległości nie większej niż 50 km od granicy państwa zawodnika. Czyli maksymalna odległość pomiędzy miejscem zamieszkania zawodnika a siedzibą klubu nie może przekroczyć 100 km. W takim przypadku zawodnik musi mieszkać u siebie a dwie federacje muszą wydać oficjalną zgodę dla zawodnika.
Wszystkie powyższe zasady stosuje się również do zawodników, którzy nigdy wcześniej nie byli zarejestrowani w żadnym klubie i nie są narodowości kraju, w którym chcą grać w piłkę (chcą się zarejestrować po raz pierwszy) a nie zamieszkują w tym kraju przynajmniej pięciu lat.
Jak wygląda proces transferu międzynarodowego małoletniego zawodnika?
Wniosek o zatwierdzenie transferu międzynarodowego czy pierwszej rejestracji powinien zostać złożony poprzez specjalny system elektroniczny TMS (transfer matching system) przez federację piłkarską, w której ma grać zawodnik. W praktyce wygląda to tak, że składasz mnóstwo dokumentów w klubie w którym chcesz grać (szczegóły dotyczące dokumentów zawarłam w punkcie poniżej), klub wysyła to do swojego narodowego związku piłki nożnej czyli w Polsce PZPN (Polski Związek Piłki Nożnej) a np. w Hiszpanii RFEF (Real Federacion Espanola de Futbol).
Przykład: Małoletni zawodnik z Polski chce grać w Hiszpanii. W klubie hiszpańskim składasz dokumenty (po hiszpańsku), klub przesyła oryginały pocztą do federacji (RFEF) i federacja przesyła poprzez system TMS wniosek o transfer do PZPN. PZPN następnie kontaktuje się z wojewódzkim ZPN, który przesyła zapytanie do klubu, do którego przynależy dany zawodnik. Klub musi ustosunkować się do wniosku i odpowiedzieć ZPN w przeciągu 7 dni od otrzymania zapytania. Następnie PZPN zobowiązany jest wyrejestrować zawodnika i wydać ITC International Transfer Certificate (Certyfikat Transferu Międzynarodowego). Na podstawie ITC zawodnik może zostać zarejestrowany w nowej federacji.
TMS został stworzony w celu ułatwienia przepływu informacji oraz przejrzystości. Niestety jak to w życiu bywa system nie jest wolny od błędów ludzkich. Np. Twój wniosek może zostać przesłany do klubu o tej samej nazwie ale w innym kraju (to znamy z autopsji – papiery zamiast do Polski trafiają do Szwecji). I oczywiście nikt nie ponosi odpowiedzialności za błąd. Tylko zawodnik musi czekać dłużej. Niestety nikogo to nie obchodzi …
Jakie dokumenty trzeba przedstawić?
Urzędowe potwierdzenie rezydencji rodziców zawodnika w danym kraju;
Potwierdzenie edukacji zawodnika w danym kraju (oficjalny list ze szkoły);
Urzędowe potwierdzenie zameldowania w danym kraju;
Potwierdzenie narodowości zawodnika (kserokopia paszportu);
Potwierdzenie narodowości rodziców (kserokopia paszportów);
Akt urodzenia (tłumaczenie przysięgłe na język obowiązujący w danej federacji);
Potwierdzenie statusu finansowego/ekonomicznego rodziców zawodnika w celu udowodnienia odpowiedniej opieki nad dzieckiem w danym kraju (własna inwencja, najlepiej umowa o pracę);
Podpisany wniosek transferowy przez rodziców zawodnika;
Jakie są statystyki dotyczące transferów małoletnich piłkarzy?
Bazując na wspomnianym systemie TMS, FIFA udostępniła statystyki dotyczące transferów dokonanych w 2017 roku.
Poniższy diagram ilustruje procentowo kategorie transferów niepełnoletnich piłkarzy w 2017. Prawie 47% stanowiły transfery związane ze zmianą miejsca zamieszkania i przeprowadzką Rodziców.
Źródło: FIFA
Jeśli chodzi o wiek młodych piłkarzy, których dotyczyły transfery w 2017 roku to wyglądało to następująco:
Żródło: FIFA
Można zaobserwować znaczący wzrost liczby międzynarodowych transferów zawodników w wieku 16 lat. Co jest tego przyczyną? Otóż od wieku 16 lat można stosować przepisy art. 19 par. 2b (o którym pisałam wyżej) czyli transfer odbywa się na terytorium Unii Europejskiej i zawodnik jest w wieku 16-18 lat. Czyli nie musi znajdować się pod opieką Rodziców. Poza tym w wieku 16 lat zawodnicy często podpisują swoje pierwsze kontrakty.
Jeśli interesuje Was jakie federacje zgłaszały najwięcej wniosków transferowych młodocianych piłkarzy oraz jakich narodowości byli młodociani zawodnicy to informacje znajdziecie w poniższych tabelkach. Tabela Fig.48 prezentuje listę federacji, które zgłaszały najwięcej wniosków o transfer młodocianych piłkarzy a tabela Fig.49 prezentuje narodowości najczęściej transferowanych młodocianych piłkarzy:
Źródło: FIFA
Kwestie finansowe
W hiszpańskim klubie zostałam poinformowana, że kluby piłkarskie nie mogą żądać żadnych ekwiwalentów za wyszkolenie małoletnich piłkarzy przy transferach międzynarodowych. Dopiero kiedy zawodnik stanie się zawodnikiem profesjonalnym, podpisuje kontrakt z innym klubem, to wtedy kluby, w których się szkolił (od okresu kiedy osiągnął wiek 12 lat) otrzymują stosowne ekwiwalenty. Zdziwiło mnie to ponieważ w Polsce jeśli zawodnik przechodzi z jednego klubu ZPN do innego klubu ZPN to klub pozyskujący płaci ekwiwalent za wyszkolenie.
